فاصله ها
می گویند باید از تو متنفر باشم!
از حس نفرتی که به تو ندارم در عجب اند!
اصلاً نفرت یعنی چه؟
خوب یادم هست ...
«بین عشق و نفرت تنها یک تار مو فاصله است»
و من گفتم اگر عشق٬ واقعی باشد رنگ نفرت نمی گیرد
اعتقاد من تغییری نکرده است
اعتقاد تو ولی ...
دنیای تو ...
حرفهای تو ...
رنگ ریا بود ... نه! رنگ ریا شد!
می بینی؟ آنقدرها بی انصاف نشده ام!
پای حرفهای تو٬ من ماندم!
پای اشتباه تو٬ من مُردم!
اما پای بازی تو٬ من بُردم!
و تو میان ازدحام میلیونها سر و دست و پا گم شدی!
حالا شبها که محو تماشای آن ماه هستی
بدان اینجا ...
و یادت باشد آن عقوبتی که گفتی تحمّلش خواهی کرد
بزرگتر از تحمّل توست
شاید به اندازه ی عرش!
پل استر و ...
«سه گانه ی نیویورک» عنوان کتابی است که خود سه کتاب را در بر دارد. این سه کتاب با نام های «شهر شیشه ای»، «ارواح»و «اتاق در بسته» منتشر شده اند. نویسنده ی توانایی است «پل استر».
پل استر متولد ۱۹۴۷ است . وى پس از اتمام تحصیلاتش، در دوره دبیرستان، راهى چند کشور اروپایى چون ایتالیا، فرانسه و اسپانیا مى شود و در آخر به ایرلند مى رود. در دانشگاه رشته ادبیات تطبیقى را دنبال کرد اما به خاطر ایجاد دلزدگى نسبت به راهى که انتخاب کرده بود، درس را نیمه کاره رها کرده، به فرانسه مى رود. وى پس از بازگشت به آمریکا چند کتاب شعر منتشر کرد.
پیمان اسماعیلی روزنامه نگاری است که با پل استر از طریق تلفن صحبت کرده است. او استر را اینگونه معرفی می کند: پل استر نویسنده مشهوری است. نویسنده ای جهانی با دنیایی مشوش و ذهنیتی سرشار از دلهره و هراس. هراسی که از لایه های بیرونی زندگی کنده شده و در درون ناپیدای کلماتش رسوخ کرده. پل بنجامین استر مرد ۵۷ ساله آمریکایی، متولد نیوجرسی ساکن بروکلین. فارغ التحصیل دوره فوق لیسانس زبان انگلیسی و ادبیات تطبیقی با زمینه مطالعاتی ادبیات رنسانس از دانشگاه کلمبیا. مترجم فرانسه به انگلیسی نویسندگانی مانند سارتر، مالارمه و ژوبر. فیلمساز با موسیقی شانس، دود ، غم بر چهره و لولو بر روی پل. منتقد، با کتاب های هنر گرسنگی و دفترچه سرخ.
البته خودش چندان با برچسب هراس در شخصیت های داستانهایش موافق نیست:
•اسماعیلی: به عنوان مثال در داستان ارواح شخصیت «آبی» را می توان در هراسی عمیق تصور کرد
استر: خب... نمی دانم باید بگویم در هراس و ترس یا در اضطراب و دلهره. نمی دانم کدام یک او را بهتر معرفی می کنند. او ترسیده، گیج شده. دلهره دارد و نمی داند که چه اتفاقی دارد می افتد. او نمی تواند به درون وضعیتی که در آن گرفتار شده نفوذ کند. امیدوارم منظورم را از دلهره درک کنید. دلهره یک جور ترس بدون هدف است. مثلاً اگر یک حیوان درنده به شما نزدیک شود شما دچار ترس می شوید اما حس هایی مانند رضایتمندی، نگرانی و دلهره چیزهایی غیر از آن هستند
یکی از خصایص رمان های استر این است که او داستانی را در دل داستان دیگری پدید می آورد. وقتی مخاطب درگیر اتفاقاتی است که برای شخص اول داستان رخ می دهد ناگهان متوجه می شود در میان داستان دیگری قرار گرفته و با اتفاقات جدیدی مواجه شده است. پل استر تمایلش را در این سه کتاب در محدوده ی داستانهای پلیسی نمایش می دهد و در عین حال ذهن نامحدودی ایجاد می کند. با خواندن مجموعه ی «سه گانه ی نیویورک» دریافتم که پل استر علاوه بر اختراع سبک جدید رمان نویسی و ارتباط مستقیم با ذهن مخاطب، دارای اطلاعات فوق العاده قوی است. در واقع به این نتیجه رسیدم که رمان نویسی کار هر کسی نیست! و البته خواندنش هم کار هر کسی نیست!
تا استخوانم رفته ای!
از یقین ساطع شدی٬ تا اضـــطرابم رفته ای
من که بیــــدارم چرا از توی خوابـم رفته ای؟
توی بُهتم، ماتِ ماتم، این چه دردِ تازه ای است؟!
مثل یک چاقـــــــــو شدی تا اســــتخوانم رفته ای
من برای تو ستاره چیده بودم پس چه شد؟
آمدم دیــــدم چه زود از آســــمانم رفـتـه ای
از رگم خــون را گرفتی، باشد، آن هم پیشـــکش!
خون چه می خواهـــــم که از روح و روانم رفته ای
یک نگاهی پشت سر حتـی نکردی بی وفا
من چه بد کردم مـگر؟ ای مهربانم، رفته ای
گرچه این هــــم یک دروغـــــی بود مثل بودنـــــــــت
مثـــــــل خوابِ ساده بودی، از خیــــــــالم رفتـــه ای
شِل سیلورستاین
شاعر، کاریکاتوریست، آهنگساز، ترانه سرا، فیلمنامه نویس و برنده ی جایزه ی اسکار برای تصنیف موسیقی فیلم <کارت پستالهایی از مرز>
این شعر٬ یکی از شاهکارهاشه. بازهم از شعرهای زیباش می نویسم.
بچه ها شوخی شوخی به گنجشکها سنگ می زنند
و گنجشکها جدی جدی می میرند
آدمها شوخی شوخی زخم می زنند
و قلبها جدی جدی می شکنند
تو شوخی شوخی لبخند می زنی
و من جدی جدی عاشق می شوم!
دلیل دلتنگی
چهره ات در خاطرم نیست
فقط
همین قدر می دانم...
دوستت دارم
با همان چهره مبهم
همین قدر می دانم...
دلیل این همه دلتنگی را
اشک من می داند
که برای جاری شدن
به دنبال فرصت نیست!
پی نوشت۱: بعد از مدتها که دنبال کتاب سه گانه نیویورک نوشته ی پل استر تو کتابخونه بودم بالاخره به دستم رسید. وقتی تمومش کردم حتما از تجربه ی خوندنش براتون میگم!
پی نوشت۲: برای گریز از یه وضعیت روحی برام دعا کنید.
یک تلنگر بر غزل!
هر نفس در زورق چشم دلم
می درخشد برق آن چشمان تو
هر که در پای دلت جان هم دهد
می ســـــتاند جان ز تو پیمان تو
من کی ام؟ یک خسته گم کرده راه
جان فــــــــدای راه بی پایــــان تو
هستی ام گر می شود خالی ز عشق
چاره سازد عشق و هم ایمان تو
من کجا جز در ره مستی روم؟
ساقیا پیـــــــمانه در دســـتان تو
نیک می دانم چه خواهی از دلم
آنکه باشد بی سر و سامان تو
چه هوای تازه ای دارد غزل
تا به هـــــــنگام نـــــــمِ باران تو
برای او که می گفت: تا درخت دوستی کی بر دهد*****حالیا رفتیم و تخمی کاشتیم
تا درخت دوستی برگی دهد، رفتی و با ناله تخمی کاشتی
زد جوانه در دیارِ سینه ات، ریشه ای را که هوا پنداشتی
عاشقی را گفته ای باور کنم، سادگی را، مهر را، افسانه را
تو خودت ای نازنین قصّه ام، به صداقت های من شک داشتی
آنکه گفتی شد همه آرامش ات، بی تو اینجا در پی آرامش است
روبروی غصّه هایم ای عزیز، قد عَلَم کردی و سر افراشتی
بی سبب دنبال دریا می روم، ای از اوّل با تلاطم ناشکیب
یک تَشَر بر قلب طوفانی زدی، گریه ها را روی هم انباشتی
از تمام اتّفاق رفتنت، یادگارِ آشنا یک ردّ پاست
گرچه رسم دوستی این هم نبود، یادگاری را چرا برداشتی؟
پی نوشت: با این دو غزل آشنا شوید! بلکه چند روزی از دست سپیدهایم خلاص شوید! گرچه هم غزل و سپید دست و پایشان «گچ گرفته» است!
دستهای مهربان تو
نسیم، زیرکانه
بر گونه های شب بوسه می زند
بر گونه های من، نیز
حیرت، در نگاه من
از وسعت آرامش
به وسعت تمام آسمان
به وسعت تمام شب
که بی صدا، فریاد می زند!
آنجا که چشمهای من به خدا می رسد
محو می شوم، زیر پوست شب!
نقش بال و پری می کشم
که به یُمن شکوه او
با رگه های ابرهای خاکستری تار می زند!
لبخند بزن
که دستهایم پر از شکوفه شود
و از شوق مهربانی ات
-که تنها رو پیشانی تو نقش بسته-
به سَمت خاک سرازیر شوم
و باز، دستهای تو مرا نجات دهد
آنگاه از تو می پرسم
این همه صبوری را چگونه به او آموختی؟ 
قاصدک... َم
چه کسی باور می کند
من هنوز از تو می نویسم؟
و این خستگی ناپذیر ترین تکرار است
چه قدر دلم برای شنیدن آکاردئون تنگ است
که چشم هایم را ببندم
و زخم دل را بند بزنم!
و به یاد بیاورم چندبار توبه را شکسته ام
و هربار دلیلش تو بودی!
چشم هایم را که باز می کنم
باور می کنم که رفته ای
مثل قاصدک ها تمنای بازگشت ندارم
این بار باور می کنم
که رفته ای
رفته ای
رفته
رفت...
ابدیت در نگاه تو جاویدان
شهامت در پاهای من
دلِ شکسته را ملامت چه می کنی؟
چه کسی باور می کند، من قاصدک بودم؟
آیا؟؟؟
عکس: خودم
کنار شکوه هایم بمان!
و نرنج
از بی طاقتی چشمانم
که تو را در پس این ظلمت
می خواهد
می کاود
.....................................
می یابد آیا؟
آن صاعقه...
قرار من!
به راهی که رفته ای، مانده است
چشم هایم
نیلی ، عجیب ، خاکستری...
ابرها بغض کرده اند
چه صاعقه ای بود به زندگی طوفانی ام
آن صاعقه انگار نگاهت بود
که یادت را در خاطرم، رنگین کرد
تو از این تلاطم هایِل، خبر داری؟
از این تلاطم بی پایان؟
بغض ابرها در گلوست
نیلی ، عجیب ، خاکستری...
اکنون پس از سالها آیا
شور عشق را به سر داری هنوز؟
آسمان طاقت ندارد، می بارد
ابرها خاکستری می مانند
ابرها قول داده اند
زندگی ام نیلی می شود باز!